Yogaya başlamış olan pek çok kişi ister Yoga eğitmeni olsun isterse de uygulayıcı, kendi kendine evde düzenli bir Yoga pratiği oluşturmakta zorlanıyor. Benim de dahil olduğum bu duruma yıllar içinde getirdiğim bakış açısını, çözümleri ve yararlı olacağına inandığım fikirleri paylaşacağım. Sunduğum yoga eğitimlerinde ve kamplarda çevremdeki kişilerden de duyduğum ve çoğumuzun dert yandığı şey Yoga'da bir rutin oluşturamamak. Gerçi bu durum diğer egzersiz türleri için de geçerli. Ancak Yoga'da biraz daha içsel bir pratik olduğu için evde düzenli olarak uygulamamızın olması önemli bir şey. Sınıfta grupça yapılan pratikler motive edici, bir Sangha ile çalışmanın enerjisi başka olsa da Yoga'da ilerlemek ya da daha doğru bir deyişle derinleşmek, kendisi ile buluşmak isteyen birinin ev pratiği mutlaka olması gerekenlerden. Bunun en önemli nedeni evde kendi kendimize pratik yaparken dikkatimizin yalnızca kendimizde olması. Böylece sınıf ortamındaki dağınık dikkatten (sınıftan sınıfa değişir) Yoga'nın bizi yönlendirmeye çalıştığı içe dönük dikkat uyanmaya başlar. Grupça uygulanan yoga pratiği bireysel pratiğimizi besler ve kendi bedenimize yönelik bir repertuar oluşturmamıza yardımcı olur. Eğer ki kişi yalnızca grupça pratik yapmaya ve sürekli bir eğitmenin yönlendirmesine ihtiyaç duyuyor ise kendi bedeni ile olan bağını artırmak, kendine rehberlik etmeyi öğrenmek ve biraz olsun bağımsızlaşabilmek için evinde bir rutin oluşturmalıdır.
Peki nereden başlamak gerekiyor?
1-Kendine Yaklaşım
Pratiği yapmadan önce kendine yaklaşımın nasıl? Yargılayacı ve eleştirel, başkalarının instagramda ne kadar harika pratik yaptığı ve senin yapmadığı yönünde kıyaslayıcı bir dil mi? Eğer böyle ise hatırlamanı isterim ki sinir sistemimiz bizi yargılayan kişi bir başkasımı yoksa biz miyiz tam olarak ayırd edemiyor ve kendini donmaya alarak kapatıyor. Böylece kendini ertelerken bulduğun için daha da yargılayan kısır bir döngüye giriyorsun. Bu sebeple kendine şefkatli, destekleyici, motive edici bir yaklaşım geliştirmek önemli. Öz şefkat konusu ise çok karıştırılıyor belki başka bir yazıda ele almam iyi olur ancak kısaca öz şefkat kendi her istediğin şeyi yapmak değil sana uzun vadede iyi gelecek ama o an yapmayı hiç istemediğin yararlı şeyler için kendini yüreklendirmeyi ve bazen de destek almayı da içeriyor. Kendini yargılamaya alışmış bir kişi bir süre sonra Yoga pratiğini kendini yargılamak üzere kullanır oluyor. Fark edip dönüştürmek elimizde. Hayıflanmadan tamam şimdi artık yeni bir yaklaşım seçmeye başlıyorum diyerek her seferinde tekrar denemek, yargıç geldiğinde onu duyup yeniden yeni diline başvurmak senin elinde.
2-Niyet ve Anlam
Hocam her şey niyetin ucundadır derdi. Gerçekten de tüm hayat, eylemler, seçimler için bu böyle. Yoga yapmaktaki niyetin nedir? Samimi bir şekilde bunun üzerine düşünmek gerekiyor. Bazılarımız için Yoga sınıfında hoca bizi görsün, onay alayım veya yalnız hissetmeden insanlarla olayım olabilir- gizli niyet !
Bazılarımız için kendimi tanıyayım, sağlıklı olayım, fit olayım, olabilir. Biri daha iyi biri daha kötü bir niyet değil. Niyet/lerini tespit etmek, görünen apaçık olan niyetlerin ile gizli niyetlerin üzerine bir süre çalışmak gerekebilir. Pratiğine başlamadan oluşturduğun niyetleri bir kağıda yazmak belki ara ara kaybolduğunda dönüp bakmana ve yeniden yola girmene yardımcı olacaktır.Yani esasında yaptığımız şeye anlam katmak onun sürdürülebilir olmasına da olanak sağlıyor.
Yaptığın Yoga pratiğinin anlamı ne? Neye hizmet ediyor?
Bazende pratiğini hayatında olmasını dilediğin bir şeye adamak başlı başına bir ritüel olabilir ve anlam katabilir. Diyelim sevdiğin birinin sağlığına yeniden kavuşmasını dilemek, veya doğa ile kendi doğana dönerek bir iletişim kurmaya kendini adamak, savaşların bitmesi için pratiğini adamak, kolektif bilgelikle temas kurmaya adamak vb olabilir. Ancak bu o durumu manipüle etmek, kendini o konu üstünde güç sahibi hissetmek için değil pratiğine anlam katmak için önemlidir. Anlam, sürdürülebilirliğin kıymetli bir unsurudur.
3-Evdeki Yoga Alanı
Öncelikle belki evinde Yoga yapabileceğin, (evcil hayvanların dahil :) ev ahalisi tarafından rahatsız edilmeyeceğin bir alan belirlemek iyi olabilir. Bu durum esasında çok kişisel çünkü bazı kişiler sabit bir yerde sabit bir alanda pratik etmeyi daha çok severken bazı kişilerde özgür olmak ve evin her alanını kullanabilmeyi istiyor. Bu konuda kendini anlamanın bir yolu stüdyo derslerinde ne yaptığına bakmak olabilir. Sürekli aynı yere mi yerleşirsin yoksa farklı farklı yerlere mi geçersin? Aynı yere yerleşmek bazı kişilerde daha fazla güven duygusu veya odaklanma yaratabiliyor. Evden online derslere bağlanıyorsan da aynısı geçerli. Evin hep aynı yerinde mi uygulama yapmak istiyorsun yoksa başka başka odalarda mı oluyorsun? Bunu tespit edip hissiyatına bakarak sabit veya gezgin bir Yoga alanı belirleyebilirsin.
Eğer sabit bir Yoga alanı belirlediysen bu alana seni cezbedecek, iyi hissettirecek objeler yerleştirmek, belki bir sunak veya altar oluşturmak yararlı olabilir. Gezgin Yoga alanı içinse yuvarlak aksesuar tepsilerinden yararlanabilir, içerisinde sevdiğin objeleri yerleştirip evde gittiğin yere taşıyabilirsin.
Bunlar dışında alanın temiz, havalandırılmış, olabildiğince sessiz olması iyi olur.
4-Yoga Malzemeleri
Evde düzenli yoga pratiği oluşturmada başlangıç aşamasındaysan kaymayan, kauçuk en az 5-6 mm kalınlığında bir yoga matı edinmek iyi olacaktır. Zamanla malzemelerini, meditasyon minderi (omurgayı destekleyen kabuk dolgulu olanlar), Bolster (sosis yastık), Yoga bloğu, Göz yastığı, Yoga kemeri ile çeşitlendirmen iyi olur. Malzeme seçiminde yıllarca kullanacağını ümit ederek kaliteli ve rengi, deseni hoşuna giden malzemeler seçmen, doğaya ve sana zarar vermeyen içerikte olmalarına özen göstermen yararlı olur. Giyimin ise illaki taytlar olmak durumunda olmasa da rahat pamuklu, takı takmadığın (kan dolaşımı için önemli) bir giyim türü yeterli olacaktır.
5-Pratiği Kurgulamak
Pratiği kurgulamadan önce kendinde bakman gereken şey aklında Yoga pratiğini idealize edip etmediğin. İdealize edilmiş bir Yoga pratiği, karar aldığımız ilk günlerde motive edici olsa da, içeriğinde büyük beklentiler olduğunda bir süre sonra o beklentilerin altında kalıyor ve pratikten uzaklaşabiliyoruz. Aklımızdaki ideal pratik en az 1 saati bulan bir Yoga uygulaması, nefes pratiği ve meditasyondan oluşuyorsa ne güzel ancak bu ideal süreyi uygulamak her zaman mümkün olmuyor. Bazen sadece 10 dakikan oluyor ve eğer aklındaki ''olması gereken'' en az 1 saat ise hayatın açtığı 10 dakikayı beğenmiyor insan ve hiç pratik yapmamış oluyor. Halbuki 10 dakika hiç yapmamaktan çok daha iyi ve pratik öyle öyle büyüyüp gelişiyor. Yani pratik süresi günden güne değişebilir. Biraz bu esnekliğe zihinsel boyutta erişmek iyi olur.
Bedensel rahatsızlıklar varsa özellikle ilgili bölgelerin zorlanmadığı, kendine uygun bir pratik şiddetsiz bir pratik olacaktır. Çünkü uzun vadede kendini incittiğin veya başkaları ile kıyasladığın bir pratikten sinir sistemin tehditte hissederek kaçınacaktır.
Pratiğini kurgularken bu nedenle bedenine en uygun içerikte hareketlere yer vermek, matında biraz oturup bugün nasıl hissettiğine ve bedeninin ne istediğine bakmak kendine en uygun pratiği yapmana yardımcı olacaktır. Bazen belki öncesinde hazırladığın bir akışı çalışmak da olabilir. Spontane takılmak ise zaman içinde kendi ihtiyaçlarını duymana en çok fayda sağlayan yöntem oluyor. Bu ihtiyaçlar hemen belirmeyebilir hemen kendini göstermeyebilir, ümidini kaybetmeden bunun da bir süreç olduğunu hatırlayarak dinlemeye devam et. Sabırla, inançla ...
6-Motivasyonu Sürdürmek
Her şeyi yaptın ve aradan biraz zaman geçti, motivasyonu yeniden kaybettiğini düşünüyorsan şunları deneyebilirsin;
-Niyetinle yeniden bağlantı kur. Neden başlamıştın? Niyet/ler-in değişip dönüştü mü?
Güncellemek istediğin bir şey var mı? Ya da sürdürmek istediklerin?
- Matın evde yerde serili bekleyebilir (tabii yırtıcı yoga killer kediler yoksa :), ve gün içinde 5 dakika dahi olsa spontane olarak üzerine gelmeyi deneyebilirsin. Bu ister sadece çocuk pozu olsun ister Savasana olsun fark etmez. Oraya geri gel, otur ve nefesini dinle, gerisi gelecektir.
-Matını sihirli bir Yoga matı gibi düşünün :) evet evet bunu bazen öğrencilerime öneriyorum. Oyunsu bir uygulama. Düşün ki o mat sana sırasını bilmediğin hareketler yaptıracak, ona bi 10 dakika versen neler olacak acaba ? :)
-Oturduğun yerde 5 e kadar sayıp 5 olunca kalkıp pratiğe başla.
-Yoga hakkında oku, sevdiğin o daha önce aldığın ve rafta bekleyen kitaplardan birini seçip okumaya başla. Okudukça Yoga yapma isteği yeniden gelecektir.
-En sevdiğin yoga asanalarından oluşan bir çekiliş kutusu hazırla :) bu da oyunsu bir şey. Kutudan 5 tane poz seçip uygulamayı dene. Bir bakmışsın ortaya bir akış çıkıvermiş :)
-Bazen tıkanır insan ve bu çok normaldir. Ne yapacağını her zaman bilemezsin. Böyle zamanlarda belki evde online bir ders açıp uygulamak, bazen stüdyolara gidip oradan feyz almak iyi gelebilir. Ya da birebir özel derslerde bir hocadan yönlendirme almak kişisel pratiğin için ilerletici olabilir.
Şimdilik diyeceklerim bunlar, Yoga pratiği bir sonuç değildir sürecin kendisidir. O sürece esnek bir şekilde yaklaşma tavrını benimsemek elimizdedir.
Umuyorum yukarıdaki fikirlerden yararlı bir şeyler çıkar ve pratiğini yeniden bulmana yardımcı olur. Eğer olursa benimle nelerin yararlı olduğunu paylaşmana çok mutlu olurum.
Haftaya yeni bir yazı ile görüşmek üzere
Namaste
Şeyda